توسعه یزد؛ خرسندی‌ها و ناخرسندی‌هایش

توسعه یزد؛ خرسندی‌ها و ناخرسندی‌هایش

سعید عطار

عضو هیئت‌علمی دانشگاه یزد

یزد امروز، استانی متفاوت با گذشته‌اش است و دلیل آن هم چیزی نیست جز حرکت در مسیر مدرن شدن و میوه مدرن شدن یعنی توسعه. شما ممکن است از این مسیر، خرسند باشید یا با پناه بردن به نوستالژی، گذشته را دورانی طلایی و حسرت‌برانگیز بدانید اما واقعیت جهان ما می‌گوید: روند توسعه در یزد و دگرگونی آدم‌هایش، بازگشت‌ناپذیر است. در این نوشتار، توضیح خواهم داد که مدرن شدن یزد و لایه‌های روبه گسترشی از یزدی‌ها، به تحولاتی بی‌سابقه در میان ما منجر شده است. توضیح خواهم داد که بخشی از ناخرسندی‌های ما یزدی‌ها از وضعیت کنونی توسعه یزد، حاصل پندارهای اشتباه و برخی دیگر، حاصل کمبودهای مسیر کنونی ماست. نوشتار، با شرح دشواری تغییرات پیش رو پایان خواهد یافت.

نگاهی به وضعیت کنونی اقتصاد یزد

نوشتن در مورد توسعه یزد، به نظر کار ساده‌ای است. با یک جست‌وجوی ساده می‌شود به اطلاعاتی در مورد وضعیت اقتصادی یزد دست‌یافت و مثلاً نوشت که از ۸۶ درصد جمعیت شاغل در استان، ۴۹٫۵ درصدشان در بخش خدمات، ۴۳٫۹ درصدشان در بخش صنعت و نزدیک به ۷ درصد هم در بخش کشاورزی کار می‌کنند و در ادامه نوشت که این داده‌ها نشان می‌دهند که به جز وضعیت اقلیم یزد که باعث کاهش سهم کشاورزی شده، یزد به نسبت متوسط کشور (خدمات ۴۹ و صنعت ۳۴)، استانی صنعتی تر است. همچنین، می‌شود با نگاه به سهم مشاغل در بخش‌های مختلف صنعتی، به نکته مهمی برسیم که از میان صنایع فعال در یزد (شامل شیمیایی و سلولزی، نساجی، فلزی، معدنی، برق، غذایی و دارویی، تولید انرژی و…) سهم صنایع معدنی حدود ۳۹ درصد است. از این ۳۹ درصد مشاغل معدنی و اینکه استان یزد در کشور از نظر داشتن صنایع معدنی، دومین استان است نمی‌توان نتیجه‌ای غیر از این گرفت که توسعه دهه‌های اخیر یزد، تا حدی مدیون معادنش و در مرتبه بعد، فولادهای آب بر و آلوده‌کننده‌اش است؛ صنایعی که باعث شده‌اند تا علی‌رغم اینکه استان یزد، ۱٫۲ درصد از جمعیت کشور را دارد، ۱٫۸ درصد در تولید ناخالص داخلی کشور مشارکت داشته باشد.

همین‌طور می‌شود باز هم ادامه داد و از جمله گفت که مشابه وضعیت متوسط کشور، بخش خصوصی استان با جذب نزدیک به ۸۴ درصد از متقاضیان کار (در مقابل سهم ۱۶ درصدی بخش عمومی)، سهم اصلی در اشتغال و توسعه اقتصادی استان داشته است. در آخرین عکس از وضعیت کنونی، می‌شود به نرخ اشتغال زنان در استان اشاره کرد که در همان حدود ۱۷ درصد میانگین کشوری است؛ عددی که حتی در مقایسه با کشورهای همسایه هم بسیار پائین است (مثلاً پاکستان ۲۳ درصد، ترکیه ۳۹ درصد و امارات ۵۳ درصد) و این‌طور نتیجه گرفت که بازار کار استان مشابه کشور، بازار کاری مردانه است.

ادامه مطلب در مجله پرگار

http://pay.zibal.ir/pargar