لیست سرخ؛ داغ انقراض گونه‌های گیاهی بر دل طبیعت یزد

گزارشی از وضعیت گونه‌های گیاهی در حال انقراض یزد

لیست سرخ؛ داغ انقراض گونه‌های گیاهی بر دل طبیعت یزد

با ازبین‌بردن گونه‌های گیاهی، بخشی از تاریخ طبیعی را تخریب می‌کنیم

عاطفه ابراهیمی

یزد، آرمیده در میان کویر، جایی که همزیستی مسالمت‌آمیز و دلنشین کویر و کوهستان چشم‌انداز کم‌نظیر طبیعی را به وجود آورده است. حرف از پوشش گیاهی که می‌شود فقط به یاد کویر و بیابان می‌افتیم اما واقعیت این است یزد، با همین پوشش گیاهی اندک و پراکنده، کلکسیونی از گونه‌های بی‌نظیر گیاهی است. گونه‌هایی که بسیاری از آن‌ها در پرتو ناآگاهی و مدیریت ناصحیح در حال ازبین‌رفتن است. گونه‌های دارویی و صنعتی استان یزد، نمونه‌هایی در نوع خود بی‌نظیر هستند. در این گزارش نگاهی انداخته‌ایم به قصه گونه‌های گیاهی در معرض خطر استان و تلاش‌هایی که برای احیای آن‌ها می‌شود.

محمد‌حسین ایران‌نژاد پاریزی عضو هیئت‌علمی دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، گروه محیط‌زیست دانشگاه یزد مطالعاتی در سطح استان در خصوص تنوع زیستی در حیات‌وحش و گیاهان با تاکید بر مناطق حفاظت شده استان انجام داده است. ایران‌نژاد می‌گوید حدود ۷۵۰ گونه گیاهی در سرتاسر استان یزد وجود دارد. آن چه اهمیت دارد این است که برخی از این گونه‌ها، خاص مناطق بیابانی هستند اما در سال‌های گذشته از تراکم آن کاسته شده است از جمله آنغوزه که از آن بهره‌برداری اقتصادی می‌شده است.

این استاد دانشگاه افزود: از میان گونه‌های گیاهی موجود در استان، حدود ۱۲۰ گونه انحصاری ایران هستند. از میان این گونه‌ها، تعدادی در استان یزد در معرض خطر هستند. گل بی‌مرگ شیرکوهی، آروانه یزدی، پونهسای یزدی، گون شیرکوهی، اسکنبیل یزدی و اسکنبیل طبسی به‌عنوان برخی از گونه‌های در معرض خطر انقراض در استان هستند.

او همچنین از گونه‌های شورپسند استان نام می‌برد و می‌گوید: در استان یزد به علت شرایط اقلیمی، گونه‌های شورپسند زیاد است که کمتر شناخته شده‌اند و البته مورد تهدید هم هستند. از جمله شور ابرقویی که پراکنش کمی دارد و در معرض خطر است.

شیرکوه، کانون بوم دادی گیاهی

مطالعات صورت‌گرفته در خصوص تنوع گیاهی در شیرکوه یزد نشان می‌دهد این منطقه از لحاظ پوشش گیاهی از مناطق بسیار مهم و البته حساس یزد است. استادیار دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی در این زمینه می‌گوید: در استان یزد حوزه شیرکوه کانون بوم دادی گیاهی ایران محسوب می‌شود زیرا از میان ۷۵۰ گونه، بر اساس مطالعات صورت‌گرفته، حدود ۶۱۰ گونه آن در شیرکوه یافت می‌شود. یعنی ۷۰ درصد فلور استان در شیرکوه دیده می‌شود.

برای مطالعه ادامه این مطلب ، شماره ۱۷۷ هفته نامه پرگار را از لینک زیر دانلود کنید: